ملکه منحنی‌ها و معماری ساختارشکن
تاریخ انتشار: ۱۴ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۳۴۲۷۱
در دنیای شرق به‌خصوص خاورمیانه که درزمینهٔ معماری نوین، فاصله‌هایی با معماری پست‌مدرن غرب دارد، پدیده‌ای به نام زاها حدید ظهور کرد که دنیای معماری را با طرح‌های افسانه‌ای خود مسحور ساخت.
به گزارش خبرنگار ایمنا، کم‌تر فردی فکر می‌کرد که از خاورمیانه، معماری ظهور کند که دنیای معماری نوین را تحت تأثیر اندیشه‌های خلاق و ذهن ماورایی خودکرده و طرح‌هایی را در عرصه معماری اتود بزند که دنیای هنر و معماری را شیفته و محسور کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
زاها حدید در سن شصت‌وپنج‌سالگی در میامی آمریکا درگذشت، اما طی دو دهه دنیای معماری مدرن را با طرح‌های نوآورانه جذاب و خیره‌کننده دست‌خوش تغییر سبک کرد. سلبریتی عرصه معماری با بیش از ۱۱ میلیون نتیجه و تصویر که در اینترنت از وی به یادگار مانده است، شخصیتی نیست که بتوان در یک گفتار به درصدی از خلاقیت‌های وی در دنیای معماری اشاره داشت.
شرکت زاها حدید تاکنون بیش از نهصد پروژه را توسط چهارصد کارمند خود در بیش از ۴۰ کشور دنیا طراحی کرده است. دفتر مرکزی شرکت در لندن قرار دارد. وی را استاد ساختارشکنی یا واسازی (Deconstruction) در عرصه معماری می‌دانند که طرح‌هایی مبتنی بر معماری منظر، ساختمان‌سازی و درکی واقع بینانه از مختصات زمین بود.
انتقادات البته به طراحی‌های زاها بسیار است. اسماعیل ارجمندی منتقد معماری درباره این ساختارشکنی معتقد است: «دیکانستراکشن زاییده ذهن ژاک دریدا، فیلسوف پست‌مدرن فرانسوی است. شاید هیچ‌گاه معماری را به‌اندازه این سبک، به یک گرایش فلسفی نزدیک نبینیم. فلسفه‌ای که ایهام، آشفتگی، ابهام، دوگانگی، عدم ثبات، تزلزل، فریب و عدم سودمندی را در پی دارد و شاید یکی از همین تناقض‌ها و دوگانگی‌های معماری زاها حدید، برنتافتن زمینه‌گرایی پست‌مدرن باشد! چراکه اندیشه پست‌مدرنیسم، اساساً زمینه‌گراست و این تناقض وجود دارد که چرا زاها حدید که در تمام اقلیم‌ها و قاره‌ها طراحی کرده، همه بناهای او شبیه یکدیگرند و تابع تفاوت‌های اقلیم و بوم و فرهنگ مناطقی که در آن به معماری پرداخته، از شرق تا غرب عالم نیستند و بنایی که در کامبوج می‌سازد، همان‌گونه طراحی می‌شود که در قلب نیویورک!»
در اکثر طرح‌های زاها، آنچه از همه بارزتر هست، عنصر تحرک و داینامیک بودن به شمار می‌رود که بیننده را مجذوب خودکرده و سازه‌ای غیر ایستا را به ذهن هر رهگذری منعکس می‌کند. زاها را می‌توان استاد خلق نقش‌هایی مبتنی بر هندسه نا اقلیدسی در فضا دانست که گویی ذهنی اسطوره گرا، آن‌ها را در خیال، نقش زده و روی کاغذ جلوه داده است و ما در عمل مشاهده می‌کنیم.
زاها تلاش کرد که در طرح‌های معماری خود، به دو عنصر تلفیق معماری مدرنیسم و عصر دیجیتال توجه کند و طرح‌های خود را بر اساس سبز گرایی در ساختمان‌سازی (Green construction) بنا کند. مقوله‌ای که نهایت خلاقیت و استعداد هنری زاها را بر همگان آشکار ساخت. گفته می‌شود که طرح‌های زاها به این دلیل جالب بود که ما را از طرح‌های سنتی دور می‌کرد.
از طرح‌هایی که همیشه دیده بودیم. طرح‌های مبتنی بر معماری سده‌های گذشته. به همین خاطر هست که می‌توان گفت که راز موفقیت معماری تندیس گرا، تلاش مهم و خلاقانه برای دور کردن ذهن‌ها از آشنایی‌ها هست. بهره گرفتن از ذات مجسمه‌سازی در هنر معماری، هنر موفقیت زاها حدید به شمار می‌رود. هنری که وی بعدها با ساخت لوازم‌خانگی الهام گرفته‌شده از طبیعت و سیالات، آن را به عرصه ظهور رساند و نمونه‌ای از آن را در ادامه این گفتار مشاهده خواهید کرد.
زاها توانست پدیده‌ای غریب و عجیب را در معماری خلق کند و انسان عصر دیجیتال را به ماورای مرزهایی که در ذهن خود از معماری تجسم می‌کرد، انتقال دهد. جذابیت figurative که در مجسمه‌سازی مشاهده می‌کنیم، این بار در طرح‌های یک معمار شرقی ساکن اروپا تجلی می‌یابد. فردی که تلاش داشت تا فرم‌های بیشتر شناخته‌شده از معماری و سازه‌ها را از ذهن بینندگان دور کند و آن‌ها را به طرح‌هایی رویایی ببرد. آن‌هم در فضاهای رویایی که خلق کرد و نمونه‌اش را در سالن اپرای گوانگجوی چین تا هتل رویایی ماکائو و سالن موزه ریاضیات لندن مشاهده می‌کنیم. فرم‌های بدیع، خلاقانه، متهورانه و شگفت‌انگیز در لحظات اولیه بسیار جذاب و چشم‌نوازند، اما این جذابیت همانند شیرینی آدامس‌های بادکنکی به‌زودی در ذائقه انسان فروکش خواهد کرد و هیجانی است که آتش آن فرو خواهد نشست.
فرم در معماری حکایتی دیگر دارد، چراکه معماری ماندگارترین هنر است و بناهای چند هزارساله گواه این سخن‌اند و همین امر معماری را از برخوردهای هیجانی و لحظه‌ای و مدگرایی در فرم مبرا می‌کند و فرمی که تابع مد باشد، مانا نخواهد بود! زبان فرم را ملکه منحنی‌ها به‌خوبی می‌شناخت و به این واسطه، توانست یکی از جذاب‌ترین طرح‌های معماری قرن بیست و یکم را با سرپرستی تیم طراحی‌اش خلق کند.
برخی از طرح‌های زاها، پس از مرگ وی رونمایی شد و این خود راهی برای ترتبیت نسل‌های جدیدی از معماران هزاره سوم خواهد بود. معمارانی که انتظار بزرگ از آن، ارائه طرح‌هایی خلاقانه مبتنی بر نیازهای بشر امروزی است. توجه به جامعه و طبیعت و مصرف حداقل انرژی و استفاده کامل و کافی از انرژی‌های بادی و خورشیدی محیط پیرامون، همانند طراحی فناورانه ایی که برای آسمان‌خراش بزرگ شانگهای چین در نظر گرفته شد.
برخی از فعالیت‌های معماری زاها حدید در طول سال‌های اخیر با انتقاداتی نیز همراه بود که یکی از آن‌ها، طرحی بود که برای مرکز فرهنگی حیدر علی‌اف باکو در کشور آذربایجان ارائه کرد و جایزه سال را هم برد، اما با انتقادات فعالان حقوق بشر مواجه شد. (گزارش نشریه گاردین از موج مخالفت‌ها علیه طرح معماری زاها حدید که برنده جایزه سال معماری باکو شد -۲۰۱۴) زندگی پرفرازونشیب زاها در عرصه معماری، وی را به یکی از برجسته‌ترین معمارهای قرن بیستم از منطقه شرق و به‌خصوص خاورمیانه مبدل کرد و طرح‌هایش را زبانزد خاص و عام کرد.
طراحی بیش از نهصد طرح معماری که برخی از آن‌ها تحسین بین‌المللی را به دنبال داشت، کارنامه فعالیت‌های مرحوم زاها حدید در بیش از چهل کشور دنیا را رقم زد. مجلات معروف معماری و مد، بارها وی را به‌عنوان شخصیت برتر هنری جهان معرفی کردند و فوربس نیز در سال ۲۰۰۸ میلادی، وی را در ردیف ۱۰۰ زن قدرتمند جهان قرارداد. وی متولد اکتبر ۱۹۵۰ میلادی در بغداد، پایتخت عراق بود اما در دانشگاه آمریکایی بیروت، ریاضیات خواند و مدرسه معماری انجمن معماری لندن، به تحصیل در رشته معماری پرداخت. فعالیت‌های معماری زاها از اواخر دهه هشتاد میلادی از انگلیس آغاز شد.
وی تنها یک سال پس از فارغ‌التحصیلی از دانشکده معماری لندن (AA)، توانست در آنجا مشغول به تدریس شود. کسب مدال معماری سلطنتی انگلیس و همچنین بهترین طرح معماری سال ۲۰۱۵ برای طرحی در باکو از آن خود کرد. زها، نخستین بانویی که مدال سلطنتی ملکه کاخ باکینگهام را از آن خود کرد. زاها سلبریتی تمام‌عیار دنیای معماری مدرن بود که با آثار خود، انسان را به دهه‌های آینده می‌برد.
وی ازدواج نکرد و فرزندی از خود به‌جای نگذاشت. سایت وی در نشانی ZAHA-HADID.COM ارائه‌شده است. زاها حدید فقط طراحی بناهای تفریحی، تجاری و مسکونی عظیم را بر عهده نداشت. وی باروح خلاق معمار گرای خود، هر چیزی را با نگاه یک معمار، طراحی و ابداع می‌کرد. می‌خواست برج عظیم ۶۲ طبقه باشد، می‌خواهد لوازم‌خانگی یا جواهرات یا اکسسوری های ظریف باشد. زاها، طرح‌های خلاق و جالبی برای لوازم‌خانگی داشت که به همین خاطر، سایت او توسط شرکت زاها حدید راه‌اندازی شد.
آسمان‌خراش میامی یکی از آثاری که زاها حدید طراحی آن را بر عهده داشت و عجل به او مهلت نداد تا پایان پروژه را نظاره‌گر باشد، آسمان‌خراش میامی بود که در سال ۲۰۱۸ میلادی در منطقه Biscayne Boulevard به بهره‌برداری و استفاده عمومی قرار خواهد گرفت. درواقع باید اضافه کرد که طرح مدرن و فوق‌العاده جذابی که زاها برای این آسمان‌خراش ارائه داد، برای شهری ساحلی با مناظر زیبای تلفیقی جنگل و ساحل در میامی، به‌نوعی اتودی همراه با طبیعت عنوان‌شده است. (تصویر آخرین طرح معماری زاها حدید جهت آسمان‌خراش ۶۲ طبقه میامی آمریکا) این برج عظیم که با خلاقیت طراحی زاها همراه شده بود، فناوری‌های گوناگونی در طراحی و ساخت آن به کار گرفته‌شده است که به‌عنوان نمونه می‌توان از فناوری ارائه‌شده توسط شرکت Crestron آمریکا اشاره کرد که درزمینهٔ فناوری‌های پیشرفته برای سبک زندگی مدرن، فعالیت دارد.
از طریق تبلت وسیستم های دیجیتالی و سنسوری که این شرکت در کلیه خانه‌های این برج بزرگ تعبیه خواهد کرد، بسیاری از فعالیت‌های کنترلی و دسترسی به وسایل گرمایش، سرمایش، باز و بسته کردن درب‌ها، کمدها، مدیریت مصرف انرژی و سیستم روشنایی خانه، مقولات امنیتی درب‌ها و همچنین سیستم اطفا حریق و همچنین دوربین‌های مداربسته واحدها از طریق یک تبلت که در اختیار مدیر هر واحد قرار می‌گیرد انجام می‌شود. (تبلتی که سبک زندگی دیجیتالی را برای ساکنان این برج مدرن به همراه می اورد و ساکنان خانه قادر خواهند بود تا هر چیزی را از راه دور کنترل و مدیریت کنند: از سیستم روشنایی و صوتی گرفته تا باز و بسته کردن درب‌ها و مدیریت مصرف وسایل گرمایش و سرمایش و غیره) معماری مدرن با حسی از زندگی فردا و برای همین، موزه‌ای از طراحی‌های مدرن زاها را در این مجموعه می‌توان مشاهده کرد.
طراحی که درواقع اتصالی بین فناوری، معماری و سبک زندگی بشر آینده در دومین دهه سده بیست و یکم خواهد بود. (تصویر آسمان‌خراش میامی از برش‌های گوناگون – طرح زاها حدید) مجتمع مسکونی به نام موزه یک هزار که توسط زاها طراحی‌شده بود، در محله مرکزی شهر میامی قرار دارد. جایی که وی در آنجا فوت کرد. (تصویر استخرهای سه‌گانه که در هر چهار طرف بخش پایینی آسمان‌خراش میامی قرار خواهد گرفت) (تصویر دور نمای آسمان‌خراش شصت‌ودوطبقه زاها حدید) (تصویری از دکوراسیون داخلی یکی از پنت هواس‌های آسمان‌خراش یک هزار موزه میامی- طرح زاها حدید) مجموعه‌ای که از بیش از هشتاد واحد شامل پنت هاوس‌های دوطبقه دوبلکس و چهار طبقه بوده و تقریب هفتاد واحد آن به‌صورت نیم‌طبقه طراحی گردید.
(تصویر از کنار مرکز فرهنگی حیدر علی یف باکو که نمایی از امکان تردد مردم روی منحنی‌های سازه را نشان می‌دهد تصویر طرح زاها حدید برای سازه‌ای بلند در کشور فقیر کامبوج که هم منعکس‌کننده فرهنگ این کشور و هم تلفیقی از معماری سنتی و مدرن است که با الهام از ساختار گل و چوب رو به بالا و تلاشی برای تطبیق با معماری منظر پیرامون طراحی شد. این طرح خلاق برای مؤسسه Sleuk Rith Institute در PhONM Penh طراحی‌شده (تصویر از روبروی زاها حدید خندان در کنار موزه حمل‌ونقل گلاسگو اسکاتلند) تصویری جالب از طرح زاها حدید برای موزه کوهستانی در کوهستان نوستالژیک آلپ. موزه کوهستانی Messner که در کشور چکمه اروپا یعنی ایتالیا قرار دارد، در اواخر ۲۰۱۴ میلادی به پایان رسید.
زاها در ساخت این مجموعه، از شخصیت رینولد منسر که از مشهورترین کوه‌نوردان جهان است، الهام گرفت. (تصویر از روبروی موزه کوهستانی جالب مسنر در آلپ ایتالیا) به دلیل وجود پیست اسکی کروه پلاتز در این کوهستان، موزه مسنر در دامنه این کوه بنانهاده شد که ازنظر مکانیکال، تلفیقی خلاقانه و جسورانه از حجم یکپارچه سیال را به نمایش می‌گذارد. حجمی به وسعت یک هزار متر مریع که با معماری منظر و ساختار توپوگرافی منطقه در یک راستا هست و این هنر زاها بود) (تصویر دکوراسیون داخلی موزه کوهستانی مسنر که توسط زاها حدید طراحی شد) (تصویر موزه از سه منظر) (تصویر نمای داخلی خط تولید بی ام دابلیو – طرح زاها حدید سبکی جالب از منحنی‌های پیچیده که می‌خواهد شکوه و قدرت رویایی بی ام دابلیو را در طراحی خوردوهایی برای عصر مدرن، منعکس کند. (تصویر موزه هنرهای معاصر از چهار زاویه درونی و بیرونی – طرح خلاقانه‌ای از زاها حدید) طرحی جالب و مدرن از خانه‌های هوشمند سال‌های نه‌چندان دور. زاها حدید در طراحی مجتمع مسکونی در شهر آسمان‌خراش‌های آمریکا (نیویورک)، از الگوی Zig Zag استفاده کرد.
الگویی که توسط شورون ابداع‌شده بود و شاهد ۱۰ الگوی V شکل در ساخت این سازه هستیم که مرزهای هر طبقه را نشان می‌دهد. (تصویر از بغل نخستین مجتمع مسکونی طراحی‌شده توسط زاها حدید در شهر نیویورک) برج هتل در شهر کاتوی ماکائو که به هتل رویاها شهرت یافته است از طرح‌های خلاقانه گروه معماری زاها حدید بود.هتل بانام CITY OF DREMS HOTEL با صد و پنجاه‌هزار مترمربع زیربنا، توسط زاها در سال ۲۰۱۳ میلادی طراحی شد.
کد خبر 624609منبع: ایمنا
کلیدواژه: زاها حدید معماري زاها حديد شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق معماری زاها حدید دنیای معماری زاها حدید معماری مدرن عرصه معماری طرح معماری پست مدرن منحنی ها طراحی شد طرح هایی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۳۴۲۷۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
احصاء سرخط‌های عملیاتی برنامه ساماندهی قلعه ضحاک
به‌گزارش خبرگزاری مهر، وحید نواداد با اشاره به اهمیت تاریخی قلعه ضحاک و لزوم ساماندهی مطلوب این اثر تاریخی برای سهولت دسترسی گردشگران گفت: سرخط‌های عملیاتی برنامه ساماندهی قلعه ضحاک که شامل ساماندهی ویترین موزه‌ای قلعه، تابلوهای راهنمای گردشگری، نصب حفاظ، پوشش برای یافته‌های معماری تاریخی قلعه و ایجاد مسیرهای دسترسی متنوع، تبیین شده و اجرای این سرخط‌ها در دستورکار معاونت میراث‌فرهنگی استان طی سال جاری قرار گرفت.
معاون میراث‌فرهنگی آذربایجان‌شرقی ادامه داد: برای نمایش هرچه بهتر یافته‌های معماری و حفاظت از شواهد معماری تاریخی موجود در این قلعه، ساخت و تعبیه ویترین‌های موزه‌ای در قلعه ضحاک هشترود با طراحی و نورپردازی منحصربه‌فرد جلوه زیبایی به این قلعه خواهد بخشید.
او افزود: ساماندهی و نصب تابلوهای راهنمای گردشگری برای تعیین مسافت‌ها و راهنمایی گردشگران به بومگردی‌ها و سایر مراکز خدماتی رفاهی هم‌جوار با قلعه و همچنین توجه ویژه به ایجاد مسیرهای دسترسی متنوع برای سهولت صعود به قلعه، از جمله موارد حائز اهمیت درخصوص ساماندهی این قلعه تاریخی‌ست که در طول سال جاری مورد بهره‌برداری قرار خواهد گرفت.
کد خبر 6090406
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است